KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ NEDİR
Karbonmonoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller, zehirlenme ve ölüme neden olur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeniyle meydana gelir. Karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmaz ise ölümle sonuçlanabilmektedir.
Ülkemiz genelinde önemli bir halk sağlığı sorunu olan ve her yıl özellikle kış aylarında sobaların, kombilerin ve şofbenlerin yanmasıyla birlikte Ülkemizin hemen her bölgesinden çok sayıda karbonmonoksit zehirlenmesi haberleri medyaya yansımakta ve tüm sezon boyunca hemen her gün bu haberleri okumaktayız. Nice ocaklar sönmekte ve aile boyu facialar yaşanmaktadır. Yüzlerce vatandaşımız hayatını kaybetmekte, bir o kadarı da sakat kalmaktadır.
Özellikle soba dumanına bağlı karbonmonoksit zehirlenmeleri topluca ölümlere yol açmaktadır. Bir aileden çok sayıda kişi aynı anda kaybedilmektedir Alınacak tedbirlerle karbonmonoksit zehirlenmesine bağlı ölümler önlenebilir ölümlerdir.
KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİNİ AZALTMAK VE ÖLÜMLERİ ÖNLEMEK İÇİN ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER
Yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben ve baca zehirlenmeleri hemen her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda ve lodos nedeniyle tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır.Bu nedenle karbon monoksitten kaynaklanan zehirlenmelere karşı aşağıdaki kurallara ve uyarılara dikkat edilmesi büyük önem taşımaktadır.
- Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı için soba içinde düzensiz ısı dağılımı olması nedeniyle baca çekişi zayıflayacağından soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmelidir.
- Sönmekte olan sobaya tutuşması güçlü yakıtlar konulmamalı ve yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalıdır. İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından sobayı tutuştururken yakıtın üstten yanması sağlanmalıdır.
- Sobanın bulunduğu yerin sürekli havalandırılmalıdır.
- Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmelidir.
- Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. Daha yüksek olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı. Soba borularının birbiriyle birleştiği noktadan hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanması gerekmektedir.